ابومحمد القاسم بنفیره بناحمد الشاطبی در سال ۵۳۸ قمری در شهر «شاطبه» اندلس به دنیا آمد، وی از قاریان مشهور قرآن کریم و معروف به امامالقراء بود.
شاطبی افزون بر اصول قرائت و تجوید، در تفسیر، حدیث، نحو، لغت و دیگر علوم دینی یگانه عصر بود و از استادان برجسته زمانش به شمار میرفت. وی علاوه بر داشتن مراتب علمی، در زهد، تقوا و اخلاق پسندیده، الگویی ممتاز برای معاصران و شاگردان خود بود.
ابوالقاسم شاطبی به «والنسیا» که از پایگاههای مهم علمی آن زمان در منطقه اندلس بود، هجرت کرد و به یکی از نوادر علم در اندلس تبدیل شد، وی به حج نیز مشرف شد و بخشی از زندگیاش را در اسکندریه مصر گذراند. شاطبی با وجود آنکه نابینا بود، از هوش و استعداد سرشاری بهره میبرد و بسیاری از احادیث را در حافظه ثبت کرده بود.
شاطبی در علم حدیث نابغه روزگار خود بود و علمای شرق و غرب برای فراگیری این علم، در محضر وی حاضر میشدند. امام القراء در قاهره نیز اقامت گزید و با برگزاری جلسات قرائت و آموزش قرآن، شاگردان زیادی را تربیت کرد.
امام القراء اندلس در محضر اساتید زیادی از جمله علیبن هزیل، ابی عبدالله محمد بنابییوسف بنسعاده، ابیمحمد عاشر بنمحمد بنعاشر، ابی محمد عبدالله بنابیجعفر المرسی و علی ابیحسن بننعمه علوم مختلف همچون تفسیر را فرا گرفت.
ابوالقاسم شاطبی آثار ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشت که از آن جمله میتوان به «حرزالامانی و وجه التهانی» اشاره کرد که مشتمل بر ۱۱۷۲ بیت است که در یک وزن و قافیه سروده شدهاند. این کتاب به «قصیده شاطبیه» نیز شهرت دارد و حاوی کلیه مسائل تجوید است. یک نسخه خطی از این دیوان در مدرسه عالی شهید مطهری تهران نگهداری میشود.
«تتمهالحرز» و «قصیده دالیه» نیز از دیگر آثار شاطبی به شمار میآید. وی همچنین کتاب «التیسیر فی القرائات السبع» اثر ابی عمرو الدانی را نیز به صورت مختصر درآورد که با استقبال کمنظیر علاقهمندان مواجه شد و امروز نیز یکی از منابع مهم برای یادگیری قرائات سبع محسوب میشود.
به گفته مورخان، این عالم و قاری مشهور قرآن کریم در ۲۸ جمادیالثانی سال ۵۹۰ هجری قمری وفات یافت و در قبرستان «قاضی فاضل» واقع در دامنه «جبل المقطم» در قاهره به خاک سپرده شد.
منبع: http://iqna.ir/fa
